Związki prawa podatkowego i prawa cywilnego
Prawo podatkowe i prawo cywilne – gałęzie prawa
Prawo cywilne i prawo podatkowe to dwie zasadnicze gałęzie prawa, które regulują różne aspekty funkcjonowania społeczeństwa.
Prawo cywilne to gałąź prawa obejmująca zespół norm prawnych regulujących stosunki między podmiotami prawa prywatnego, stanowiąca zarazem trzon prawa prywatnego.
Prawo podatkowe zaś to odrębna gałąź prawa funkcjonująca na pograniczu prawa publicznego i prawa prywatnego.
Prawo cywilne
Prawo cywilne zajmuje się regulacją stosunków między podmiotami prawa prywatnego, w tym m.in. stosunkami zobowiązaniowymi (umowami), prawem własności czy też odpowiedzialnością cywilnoprawną.
Prawo cywilne reguluje zasady związane z nabywaniem, posiadaniem, korzystaniem i zbywaniem majątku, a także zawiera uregulowania związane z zawieraniem i wykonywaniem umów cywilnoprawnych. Prawo cywilne jest podstawą funkcjonowania gospodarki i społeczeństwa, gdyż ustala zasady związane z własnością, prawami autorskimi, ochroną konsumentów czy zasadami funkcjonowania spółek oraz innych podmiotów gospodarczych. Kodeks cywilny jest głównym aktem prawnym regulującym kwestie związane z prawem cywilnym w Polsce. W ramach prawa cywilnego można wyróżnić wiele elementów, takich jak prawo zobowiązań, prawo rzeczowe, prawo spadkowe, czy prawo rodzinne.
Prawo podatkowe
Prawo podatkowe to dziedzina prawa, która reguluje zasady związane podatkami (daninami publicznymi), do zapłaty których zobowiązane są osoby fizyczne, osoby prawne, czy też jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej.
Prawo podatkowe określa zasady poboru, rozliczania i kontrolowania przez organy podatkowe realizacji swoich obowiązków podatkowych przez podatników. Prawo podatkowe przewiduje również sankcje związane z niewywiązywaniem się z tychże obowiązków.
Prawo podatkowe jest istotne dla funkcjonowania państwa, ponieważ podatki stanowią główne źródło zasilające budżet państwa. Podatki przeznaczone są do finansowania m.in. służby ochrony zdrowia, systemu edukacyjnego, rozwoju infrastruktury czy też służb mundurowych.
Głównymi aktami prawnymi regulującymi kwestie związane z prawem podatkowym jest Ordynacja podatkowa oraz szereg innych ustaw, takich jak ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawa o podatku od towarów i usług, ustawa o podatku od spadków i darowizn oraz wiele innych.
Przykłady wpływu prawa podatkowego na prawo cywilne
Poniżej znajdują się przykłady wpływu prawa podatkowego na prawo cywilne:
- Umowy zawierane na co dzień – prawo podatkowe ma wpływ na umowy zawierane na co dzień (np. w sklepie spożywczym), jako że każdy z nas musi uiszczać podatek VAT zawarty w cenach produktów,
- Umowy sprzedaży nieruchomości – prawo podatkowe reguluje np. czy przy sprzedaży nieruchomości należy zapłacić podatek od czynności cywilnoprawnych albo podatek VAT, czy też nie trzeba uiszczać żadnego z tych podatków,
- Spadkobranie i darowizny – prawo podatkowe reguluje kwestie związane z otrzymywaniem spadków oraz darowizn, wskazuje ono w jakich sytuacjach będziemy mieli do czynienia z obciążeniem podatkiem od spadków i darowizn, a w jakich nie; prawo podatkowe określa również wysokość ewentualnego opodatkowania,
- Umowy o prace – pracodawca, jako płatnik, musi odprowadzać od zawartych umów o prace podatek dochodowy od osób fizycznych; wysokość opodatkowania wpływa na ostateczną wartość wynagrodzenia, które pracownik otrzymuje „do ręki”,
- Umowy kredytów (pożyczek) – prawo podatkowe wskazuje m.in. czy odsetki opłacane od zaciągniętego kredytu (pożyczki) mogą stanowić koszt uzyskania przychodu,
- Odszkodowania (zadośćuczynienia) – prawo podatkowe wskazuje, czy należy zapłacić podatek dochodowy od otrzymanych odszkodowań (zadośćuczynień),
- Umowy wynajmu lokali – wysokość podatku od nieruchomości, który musi uiszczać właściciel nieruchomości, może wpływać na wysokość czynszu za najem.
Przykładów, w których prawo cywilne oraz prawo podatkowe zazębiają się, można byłoby mnożyć bez końca. W każdym przypadku zatem, w którym stajemy się strona stosunku cywilnoprawnego, należy rozważyć kwestie podatkowe związane z takim stosunkiem